Προσωπογραφία Γεωργίου Νάζου, 1880
Ο Νικόλαος Γύζης θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους δημιουργούς της νεοελληνικής τέχνης και κορυφαίος ζωγράφος του 19ου αιώνα, σημαντικός Μαζί με το Νικηφόρο Λύτρα, τον Κωνσταντίνο Βολανάκη και το Γεώργιο Ιακωβίδη υπήρξε σημαντικός εκπρόσωπος της Σχολής του Μονάχου, η οποία επηρέασε την καλλιτεχνική εξέλιξη στην Ελλάδα για 50 χρόνια περίπου. Η πολύπλευρη προσωπικότητά του τον οδήγησε στη δημιουργία ενός έργου σύνθετου, στο οποίο, παρά το συγκερασμό διάφορων καλλιτεχνικών τάσεων, διατήρησε το προσωπικό του ύφος και προσέγγισε μορφές τέχνης που τον κατατάσσουν στους πρωτοπόρους του τέλους του 19ου αιώνα. Φύση ποιητική και ενορατική, λάτρης της μουσικής και της αρμονίας, ο Γύζης προσέδωσε πνευματικότητα, ακόμα και σε έργα με σκηνές της καθημερινής ζωής ή απλά αντικείμενα. Παράλληλα, στις αλληγορικές-ιδεαλιστικές συνθέσεις του, παρόλο που κινήθηκε μέσα στο πλαίσιο των αντίστοιχων τάσεων της εποχής του, εξέφρασε το προσωπικό του όραμα, που χαρακτηριζόταν από μια βαθιά βιωμένη θρησκευτική πίστη και αγιάτρευτη νοσταλγία για την πατρίδα του. Παρά το γεγονός ότι έζησε και καταξιώθηκε στο Μόναχο, σε ξένη γη, οι βαθυστόχαστοι προβληματισμοί του, δεν έπαψαν να διαποτίζονται από το όνειρο της επιστροφής που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αλλά και το όραμα της «ένδοξης» πατρίδας του.
Η Προσωπογραφία του Γεωργίου Νάζου είναι το πορτρέτο του αδελφού της συζύγου του Γύζη, διευθυντή του Ωδείου Αθηνών. Σε μια όχι και τόσο συνηθισμένη για απόδοση προσωπογραφίας στάση, ο Γεώργιος Νάζος απεικονίζεται από το ζωγράφο κατά πλάγια όψη, μέσα σε σκούρο φόντο, το οποίο ταυτίζεται σχεδόν με το μαύρο ένδυμά του. Μόνο το πρόσωπο λάμπει μέσα στο φως, το οποίο αναδεικνύει, όχι μόνο περιγραφικές λεπτομέρειες στα μάτια, στα μαλλιά, στο μέτωπο, στα γένια, αλλά γίνεται και το ρεαλιστικό στοιχείο με το οποίο συλλαμβάνεται η διάθεση της στιγμής. Αποτέλεσμα είναι η ομοιότητα του πορτρέτου με τον απεικονιζόμενο να αποκαλύπτεται, όχι ως ένα εξωτερικό επιφανειακό στοιχείο, αλλά ως έκφραση του εσωτερικού του κόσμου και του πνευματικού του περιεχομένου.